Wypowiedzenie umowy o pracę – wszystko, co warto wiedzieć

Dynamiczny rozwój rynku pracy sprzyja decyzjom o zmianie pracy. W jaki sposób zapoczątkować tę zmianę?

Jednym z kluczowych kroków jest wypowiedzenie umowy o pracę. O co należy zadbać? Podpowiadamy w artykule poniżej.

Warunki skutecznego wypowiedzenia umowy o pracę

Wypowiedzenie umowy o pracę jest jednostronnym oświadczeniem woli jednej ze stron stosunku pracy, które powoduje rozwiązanie umowy z upływem okresu wypowiedzenia. Zgodnie z Kodeksem pracy, wypowiedzenie umowy o pracę może złożyć zarówno pracodawca, jak i pracownik.

Skuteczność wypowiedzenia umowy o pracę zależy od wystąpienia następujących warunków:

• formy pisemnej – wypowiedzenie musi zostać złożone na piśmie, co oznacza, że powinno być podpisane przez osobę składającą oświadczenie,
• oznaczenia stron stosunku pracy, czyli pracodawcę i pracownika,
• określenia daty ustania stosunku pracy,
• wskazania okresu wypowiedzenia – zależy od rodzaju umowy i stażu pracy pracownika.

W przypadku niespełnienia któregokolwiek z tych warunków wypowiedzenie jest nieskuteczne i stosunek pracy pozostaje w mocy. W związku z wypowiedzeniem umowy o pracę pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia. W okresie tego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Okres wypowiedzenia umowy o pracę

Okres wypowiedzenia umowy o pracę to czas, w którym stosunek pracy trwa nadal, pomimo złożenia oświadczenia o jego rozwiązaniu. Okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca.

Wypowiedzenie umowy o pracę na okres próbny

Okres wypowiedzenia umowy zawartej na okres próbny wynosi:

• 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
• 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,
• 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.

Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony i czas określony

W przypadku umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony, okres wypowiedzenia jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:

• 2 tygodnie – dla pracownika zatrudnionego krócej niż 6 miesięcy,
• 1 miesiąc – dla pracownika zatrudnionego co najmniej 6 miesięcy,
• 3 miesiące – dla pracownika zatrudnionego co najmniej 3 lata.

Sposób ustalania okresu wypowiedzenia

Jak wskazuje Kodeks pracy, do wskazanych powyżej okresów zatrudnienia wlicza się okres zatrudnienia pracownika u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w razie przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę oraz w innych przypadkach wskazanych w ustawie.

Ustawodawca przyznaje stronom, po dokonaniu wypowiedzenia umowy o pracę przez jedną z nich, prawo do ustalenia wcześniejszego terminu rozwiązania umowy. Ustalenie to nie zmienia jednak trybu rozwiązania umowy o pracę.

Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika

Ustawodawca przyznaje pracownikowi prawo do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia, jeśli:

• zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe,
• pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika – wtedy pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia na warunkach wskazanych w ustawie.

Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia wymaga dla swojej skuteczności zachowania formy pisemnej oraz podania przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy.

Wypowiedzenie umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia przez pracodawcę

Kodeks pracy przyznaje pracodawcy prawo do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:

• ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
• popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
• zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika przez pracodawcę jest ograniczone czasowo. Nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.

Podjęcie decyzji o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia wymaga zasięgnięcia opinii reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej. W razie zastrzeżeń co do zasadności rozwiązania umowy zakładowa organizacja związkowa wyraża swoją opinię niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni.

Wypowiedzenie umowy o pracę w związku z nieobecnością pracownika

Pracodawca może również rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia:

1. jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż:

• 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
• łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową,

2. w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione powyżej, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie dotyczy sytuacji, gdy nieobecność pracownika jest związana ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem i ze względu na chorobę zakaźną (w warunkach wskazanych w ustawie).

Jeśli pracownik stawi się do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności, pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Ochrona stron stosunku pracy przy wypowiedzeniu umowy o pracę

Ustawa przyznaje pracownikowi ochronę w razie:

• nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę – ma prawo wnieść odwołanie od wypowiedzenia do sądu pracy; może żądać bezskuteczności wypowiedzenia lub przywrócenia pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowania,
• niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia – pracownikowi przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo roszczenie o odszkodowanie; żądanie wnosi do sądu pracy.

W razie nieuzasadnionego rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia na ochronę może liczyć również pracodawca. Przysługuje mu roszczenie o odszkodowanie, z którym występuje do sądu pracy.

Wypowiedzenie umowy o pracę. Podsumowanie

Wypowiedzenie umowy o pracę to poważna decyzja, która może mieć znaczący wpływ na sytuację zawodowo-życiową pracownika. Dlatego warto zadbać o to, aby wypowiedzenie umowy o pracę było złożone zgodnie z prawem. Zagwarantuje to bezpieczeństwo obu stron stosunku pracy.

Jeśli zainteresował Cię powyższy wpis i chcesz wiedzieć więcej na poruszony w nim temat, zapraszamy do współpracy z nami. Specjaliści z naszego biura rachunkowego w Warszawie są do Twojej dyspozycji, skontaktuj się już dzisiaj i daj sobie pomóc.

Wypowiedzenie umowy o pracę – często zadawane pytania