Procedura europejskiego nakazu zapłaty

Jeśli Twój kontrahent z określonego europejskiego kraju nie płaci faktur, nadal masz szansę na odzyskanie swoich pieniędzy. Jak? Europejski nakaz zapłaty to jedno ze skutecznych narzędzi, które służy szybkiemu odzyskaniu należności w sprawach transgranicznych. Procedura europejskiego nakazu zapłaty to uproszczone postępowanie, które pozwala uniknąć długich i drogich procesów sądowych w kraju dłużnika. Zobacz, czym dokładnie jest i kiedy warto się na nią zdecydować.

Czym jest procedura europejskiego nakazu zapłaty?

Europejski nakaz zapłaty to narzędzie wprowadzone na mocy Rozporządzenia (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady, którego celem jest uproszczenie i przyspieszenie procedury dochodzenia roszczeń pieniężnych w sprawach transgranicznych na terenie Unii Europejskiej.

Postępowanie odbywa się w formie formularzowej, bez konieczności przeprowadzania rozprawy. Sprawa rozpoznawana jest na podstawie samego wniosku, a sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli uzna, że spełnione są warunki formalne.

Mechanizm ten ma kluczowe znaczenie dla wierzycieli, którzy dochodzą zapłaty za dostarczone towary czy wykonane usługi od podmiotów zagranicznych. W szczególności sprawdza się w przypadku firm prowadzących działalność eksportową, platform e-commerce, a także freelancerów świadczących usługi klientom z UE.

Kiedy można skorzystać z procedury europejskiego nakazu zapłaty?

Procedura europejskiego nakazu zapłaty została zaprojektowana wyłącznie do określonego rodzaju spraw – nie w każdej sytuacji będzie więc możliwe jej zastosowanie. Warto zatem wiedzieć, jakie warunki muszą zostać spełnione.

Aby móc złożyć wniosek o europejski nakaz zapłaty, sprawa musi:

• mieć charakter cywilny lub handlowy (np. niezapłacona faktura, zaległość wynikająca z umowy sprzedaży),
• dotyczyć roszczenia pieniężnego – czyli sumy pieniężnej o określonej wartości,
• mieć charakter transgraniczny – przynajmniej jedna ze stron musi mieć siedzibę lub miejsce zamieszkania w innym państwie UE niż sąd,
• być niesporna – brak wcześniejszych zastrzeżeń lub reklamacji ze strony dłużnika,
• nie dotyczyć spraw podatkowych, administracyjnych, małżeńskich, spadkowych ani zabezpieczenia społecznego.

Przykład: polska firma dostarczyła towar do kontrahenta z Austrii, który nie uregulował płatności. Faktura jest wymagalna, brak jakiegokolwiek kontaktu ze strony dłużnika – idealna sytuacja do zastosowania europejskiego nakazu zapłaty.

Jak wygląda procedura uzyskania europejskiego nakazu zapłaty?

Procedura składa się z kilku etapów, których przejrzystość i powtarzalność jest dużą zaletą tego rozwiązania. W Polsce wnioski rozpoznaje wyłącznie Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie, VI Wydział Cywilny, co znacząco przyspiesza rozpoznanie sprawy.

Kolejne etapy postępowania:

1. Wypełnienie formularza A – dostępnego online w wielu językach.
2. Złożenie wniosku – osobiście, pocztą lub elektronicznie.
3. Weryfikacja przez sąd – tylko formalna, bez analizy dowodów.
4. Wydanie europejskiego nakazu zapłaty – zazwyczaj w terminie 30 dni.
5. Doręczenie nakazu dłużnikowi.
6. Możliwość wniesienia sprzeciwu przez dłużnika – w ciągu 30 dni.
7. Brak sprzeciwu = nadanie klauzuli wykonalności i możliwość egzekucji w innym państwie UE.

W praktyce kancelarii zdarza się, że dłużnik – przestraszony formalnym nakazem z sądu – reguluje należność jeszcze przed jego uprawomocnieniem.

Zalety procedury europejskiego nakazu zapłaty

Z punktu widzenia wierzyciela, europejski nakaz zapłaty to narzędzie efektywne, tanie i dostępne. Działa niezależnie od miejsca pobytu dłużnika i nie wymaga prowadzenia postępowania sądowego w jego kraju.

Korzyści są szczególnie widoczne w porównaniu z klasycznym postępowaniem cywilnym toczącym się za granicą – tam koszty są znacznie wyższe, a język i lokalne procedury stanowią barierę.

Główne zalety:

• szybki czas rozpoznania sprawy,
• niskie koszty postępowania,
• brak konieczności udziału w rozprawie,
• jednolite procedury we wszystkich państwach UE (poza Danią),
• możliwość egzekucji w dowolnym państwie członkowskim,
• wygodny formularz dostępny w różnych językach.

Ryzyka i ograniczenia procedury europejskiego nakazu zapłaty

Choć europejski nakaz zapłaty jest korzystnym rozwiązaniem, nie jest pozbawiony ryzyk. Wierzyciel powinien być ich świadomy przed rozpoczęciem procedury.

Przede wszystkim – w razie złożenia sprzeciwu przez dłużnika, sprawa trafia na zwykłą ścieżkę cywilną, co oznacza konieczność uczestnictwa w tradycyjnym postępowaniu. Dodatkowo brak dokładnych danych dłużnika (np. nieprawidłowy adres) uniemożliwia skuteczne doręczenie, a tym samym zakończenie sprawy.

Kiedy procedura nie zadziała?

• gdy dłużnik skutecznie wniesie sprzeciw,
• jeśli roszczenie jest sporne lub nieudokumentowane,
• w razie braku danych adresowych dłużnika,
• w sprawach wyłączonych z zastosowania rozporządzenia.

Warto zatem przeanalizować sprawę indywidualnie przed złożeniem wniosku – najlepiej z pomocą prawnika.

Koszty postępowania

Europejski nakaz zapłaty nie wiąże się z wysokimi kosztami – jest to jedno z najtańszych postępowań sądowych w Polsce. Główna opłata to wpis sądowy – liczony proporcjonalnie do wartości przedmiotu sporu.

W praktyce całkowity koszt postępowania często nie przekracza kilkuset złotych. W porównaniu z klasycznym procesem sądowym – to wydatek symboliczny.

Procedura europejskiego nakazu zapłaty – podsumowanie

Europejski nakaz zapłaty to niezwykle użyteczne narzędzie w relacjach gospodarczych z partnerami z innych krajów UE. Umożliwia szybkie odzyskanie należności bez potrzeby prowadzenia długotrwałych procesów zagranicznych. Aby jednak w pełni wykorzystać jego potencjał, warto przygotować się do procedury profesjonalnie – dokładnie udokumentować roszczenie i upewnić się co do danych dłużnika.

Potrzebujesz wsparcia przy dochodzeniu roszczenia z UE? Nasz zespół posiada doświadczenie w skutecznym stosowaniu europejskiego nakazu zapłaty. Pomożemy Ci przygotować dokumenty, wypełnić formularz i odzyskać pieniądze od zagranicznego dłużnika. Skontaktuj się z nami.

FAQ – najczęściej zadawane pytania na temat: Procedura europejskiego nakazu zapłaty