Podatki dochodowe to jedne z obowiązkowych świadczeń na rzecz państwa. Ich wysokość uzależniona jest od dochodu i wykorzystanych odliczeń. Jakie podatki dochodowe rozróżnia polski system podatkowy? W jaki sposób oblicza się ich wysokość? Z jakich ulg i odliczeń może skorzystać podatnik? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.
Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym w Polsce dochodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz przedsiębiorstwa w spadku. Dochody innych podmiotów nie podlegają temu podatkowi. Dla statusu osoby fizycznej jako podatnika podatku dochodowego nie ma znaczenia wiek, jak również obywatelstwo.
Ile wynosi podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)?
Zgodnie z art. 27 ustawy o PIT, podatek dochodowy pobiera się od podstawy jego obliczenia według skali podatkowej.
Jedną z najbardziej odczuwalnych zmian podatkowych w 2022 roku było podwyższenie kwoty wolnej od podatku z poziomu 8.000 złotych do 30.000 złotych.
Pierwszy próg podatkowy dotyczy kwoty nieprzekraczającej 120.000 złotych. Stawka podatku od 1 lipca 2022 roku to 12%, zaś kwota zmniejszająca wysokość podatku wynosi 3.600 złotych.
Dla drugiego progu podatkowego, powyżej 120.000 złotych, stawka podatku to 32%. W tym przypadku kwota zmniejszająca wysokość podatku wynosi 10.800 złotych.
Osoby fizyczne są ponadto obowiązane do zapłaty daniny solidarnościowej. Jej istota sprowadza się do obowiązku zapłaty przez osoby zarabiające powyżej 1.000.000 złotych 4% podstawy obliczenia tej daniny. Danina solidarnościowa jest obciążeniem publicznoprawnym niezależnym od podatku dochodowego w Polsce.
Należny podatek dochodowy w Polsce można pomniejszyć korzystając z różnorodnych ulg i odliczeń. Wśród nich wyróżniamy ulgę na dziecko, ulgę dla samotnych rodziców, ulgę na Internet czy ulgę na powrót.
Przedmiot opodatkowania PIT
Co do zasady, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody. Wyjątek stanowią dochody zakwalifikowane przez ustawę o PIT do kategorii zwolnień oraz te, od których zaniechano poboru podatku na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej.
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.
Zgodnie z art. 10 ustawy o PIT, źródła przychodów to między innymi:
- stosunek służbowy,
- stosunek pracy,
- działalność wykonywana osobiście,
- pozarolnicza działalność gospodarcza,
- najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze.
Przepisów ustawy o PIT nie stosuje się między innymi do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn czy przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.
Roczne rozliczenie PIT
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, termin złożenia rocznego zeznania podatkowego upływa w dniu 30 kwietnia roku następującego po roku rozliczeniowym, bądź na początku maja, jeżeli 30 kwietnia wypada w sobotę lub niedzielę. Termin zapłaty podatku nie jest równoznaczny z terminem wysłania rozliczenia PIT. Wysłanie rozliczenia nie zamyka możliwości uregulowania niedopłaty.
Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT), podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych są:
- osoby prawne,
- spółki kapitałowe w organizacji,
- jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek niemających osobowości prawnej,
- spółki komandytowe i spółki komandytowo-akcyjne mające siedzibę lub zarząd w Polsce,
- spółki jawne mające siedzibę lub zarząd w Polsce, po spełnieniu określonych w ustawie warunków,
- spółki niemające osobowości prawnej, mające siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.
Podatnikami podatku dochodowego w Polsce mogą być również podatkowe grupy kapitałowe.
Z opłacania podatku CIT zwolnione są niektóre podmioty. Wyróżniamy wśród nich Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, jednostki budżetowe czy też Narodowy Fundusz Zdrowia.
Ile wynosi podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)?
Stawki podatku CIT wynoszą co do zasady:
- 19% podstawy opodatkowania,
- 9% podstawy opodatkowania od przychodów (dochodów) innych niż z zysków kapitałowych dla małych podatników i firm rozpoczynających działalność.
Obniżoną 9% stawkę podatku dochodowego w Polsce mogą zastosować:
- mali podatnicy, u których wartość przychodu ze sprzedaży brutto nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 2 milionów euro, przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 złotych,
- podatnicy, u których przychody inne niż z zysków kapitałowych osiągnięte w roku podatkowym nie przekroczyły netto kwoty 2 milionów euro, przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy roku danego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 złotych.
Z preferencyjnej stawki mogą również skorzystać firmy rozpoczynające działalność – w pierwszym roku podatkowym.
Przedmiot opodatkowania CIT
Zgodnie z art. 7 ustawy o CIT, przedmiotem opodatkowania tym podatkiem dochodowym w Polsce jest dochód. Stanowi on sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł.
Ustawa o CIT, oprócz zwolnień podmiotowych, zawiera również katalog przedmiotowych zwolnień od tego podatku dochodowego w Polsce. Zgodnie z art. 17 ustawy o CIT, zwolnienia takie obowiązują w przypadku między innymi w przypadku dochodów jednostek organizacyjnych Ochotniczej Straży Pożarnej, dochodów jednostek samorządu terytorialnego czy też dochodów kół gospodyń wiejskich.
Oprócz zwolnień podatkowych, podatnik może zmniejszyć podatek dochodowy w Polsce poprzez odliczenia od wykazanego w CIT-8 dochodu. Podstawowe odliczenia stosowane przez podatników CIT to odliczenia na kult religijny, na badania i rozwój czy też na cele edukacji zawodowej szkół publicznych.Roczne rozliczenie CIT
Rozliczenie roczne podatku CIT polega na złożeniu zeznania rocznego CIT-8 oraz zapłacie podatku należnego, który wynika z rozliczenia. Nawet jeśli w danym okresie podatnik nie osiągał przychodów i nie ponosił kosztów, również jest zobowiązany złożyć zeznanie – zerowy CIT-8.
Kwotę tego podatku dochodowego w Polsce należy zapłacić do końca trzeciego miesiąca roku następującego po roku podatkowym. W przypadku, gdy rok podatkowy podatnika pokrywa się z rokiem kalendarzowym, termin na złożenie zeznania upływa w dniu 31 marca.
Podatki dochodowe w Polsce – podsumowanie
Podatki dochodowe w Polsce to temat równie istotny, co skomplikowany. Ciągłe zmiany i modyfikacje sprawiają, że system podatkowy wydaje się nieprzyjazny, a rozliczanie podatku dochodowego staje się wyzwaniem dla podatników.
Nie wiesz jak odnaleźć się w przepisach podatkowych? Chcesz dowiedzieć się, z jakich ulg i zwolnień możesz skorzystać? Potrzebujesz pomocy w złożeniu rozliczenia? Zapraszamy do kontaktu. Nasi specjaliści odpowiedzą na Twoje pytania, udzielą wsparcia oraz wyjaśnią wszelkie wątpliwości.